SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ ECZACILIK GENEL MÜDÜRÜ DR. MAHMUT TOKAÇ’IN BUGÜN BASINDA YER ALAN “ECZANE SINIRLAMASI KALKIYOR, MARKETLER DE İLAÇ SATACAK” BAŞLIKLI HABERİ ÜZERİNE AZ ÖNCE YAPTIĞI BASIN AÇIKLAMASI AŞAĞIDADIR; BASIN DUYURUSU
15.02.2007 Tarihli Referans Gazetesinde Hacer Boyacıoğlu imzalı haberde “Eczane Sınırlaması Kalkıyor Marketler de İlaç Satacak” başlıklı haberde özetle; Sağlık Bakanlığı'nın İlaç Kurumu'nun kurulması için hazırladığı taslakla ilacın eczaneler dışında satılmasının önünün açıldığı, ilaçta reklam yasağının kaldırıldığı ve Sağlık Bakanlığı'nın ilaç fiyatlarını belirleme yetkisi sona erdirildiğinden bahsedilmektedir.
Bilindiği gibi Bakanlığımızca Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Taslağı hazırlanarak diğer Bakanlıklar, Üniversiteler ve ilgili kuruluşlara görüş almak üzere gönderilmişti. Bu Taslakta 984 sayılı "Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkânlara Mahsus Kanun" ve 1262 sayılı "İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu" yürürlükten kaldırılması da öngörülüyordu.
Ancak halen Başbakanlık’ta bekleyen 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı’nda Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanunun 28 inci maddesini değiştiren 7 nci madde aynen aşağıdaki şekildedir:
“Madde 28- Sağlık Bakanlığından izin/ruhsat veya fiyat alınarak üretilen veya ithal edilen teşhis, tedavi ve korunma amaçlı kullanılan beşeri tıbbi ürünler, Sağlık Bakanlığından izin alınmış ve destekleyici amaçla kullanılan ürünler, ilaç niteliğindeki bitkisel drog ve tıbbi ürünler, ofisinal ilaçlar, homeopati ürünleri, enteral beslenme ürünleri dahil özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar, tıbbi amaçlı bebek mamaları ile ilaç olarak kullanımı bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmış ancak reçeteye tabi olmayan ürünler, çocukların anne sütü ve beslenme yetersizliğinde kullanılan mamalar ile erişkinlerin metabolizma bozukluklarında kullanılan tüm destekleyici ürünler, münhasıran eczanede satılır. Ayrıca veteriner tıbbi ürünler, eczacılık ve ziraatta kullanılan kimyevi maddeler, beslenme destek ürünleri, ıtriyat, kozmetik, parfümeri, medikal malzemeler ve tanı ve teşhis amaçlı malzemeler de eczanelerde satılabilir.”
Buradaki münhasıran ifadesi ile ilaçların sadece eczanede satılabileceği hükmünü içeren bir başka yasa maddesi getirilmektedir. Yani 1262 sayılı Kanun kaldırılsa bile ilaçların eczane dışında satılması mümkün değildir. Bakanlığımızın görüşü de ilaçların sadece eczanelerden satılması yönündedir.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Taslağı’na gelen görüşler çerçevesinde Taslaktaki 23 üncü madde aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
“Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 23 - (1) Bu kanunla;
a) 13/12/1983 tarihli ve 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 11 inci maddesi ve aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesinin (c) bendi,
b) 03/03/1926 tarihli ve 767 sayılı Türk Kodeksi Hakkında Kanun,
c) 24/03/2005 tarihli ve 5324 sayılı Kozmetik Kanunu,
d) 07/05/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunun 3 üncü maddesinin (k) bendi,
e) 30.12.1940 tarih ve 3959 sayılı Hıfzıssıhha kanunu'nun 2.maddesinin (D) fıkrası,
yürürlükten kaldırılmıştır.”
Buna göre 984 sayılı "Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkânlara Mahsus Kanun" ve 1262 sayılı "İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu" yürürlükten kaldırılmayacaktır.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu beşeri ve veteriner ilaçlar, ileri tedavi amaçlı ilaçlar, tıbbi cihazlar, kozmetikler ve tıbbi amaçlı özel ürünlerin ruhsatlandırma, izin, bildirim, fiyatlandırma, dağıtım, piyasaya arz, gözetim ve denetimleri konularında düzenleyici tek otorite olarak tasarlanmıştır. İdari ve mali bakımdan özerk yapıda ve Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olması öngörülmüştür.
Halen iki farklı bakanlık ve daha fazla sayıda birimin eliyle yürütülen benzer kapsamdaki görevlerin birleştirilmesiyle, ülke kaynakları daha verimli kullanılacak, yetkilerin birbiriyle kesiştiği alanlardaki sorunlar ortadan kalkacak, hizmetlerin tek elden ahenkle yürütülmesi mümkün olacaktır.
Tasarıyla kurulması düşünülen Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, gelişmiş ülkelerdeki örneklerine büyük ölçüde benzemektedir; aynı zamanda ülkemize özgü ihtiyaçları da karşılayacak bir yapıdadır.
Bilimsel yeterliği haiz nitelikli personel ve gelecekteki beklentiler doğrultusunda oluşturulan birimlerle birlikte, ruhsatlandırma süreci daha yeterli hale gelecek ve hızlanacaktır. Bu gelişme, halkımızın tedavi edici değeri yüksek yeni ilaçlara daha erken erişebilmesini sağlayacaktır.
Mevcut Taslakla Sağlık Bakanlığı'nın ilaç fiyatlarını belirleme yetkisi sona ermeyecektir. Aksine Taslakla Farmakoekonomi Daire Başkanlığı adı ile bir birim oluşturularak halkımızın ilaçlara en kolay ulaşabilmesi için tedbirleri alacak bir oluşum getirilmektedir ki bunun da en önemli ayağı ilaçların fiyatlandırılmasıdır. Bilindiği gibi Sağlık Bakanlığınca 2004 yılında yürürlüğe konula İlaç Fiyat Kararnamesi ile ilaç fiyatlarında önemli oranda indirimler yaşanmış ve böylece ülkemiz yılda 1 Milyar YTL civarında bir tasarruf sağlamıştır.
Yine Taslakla, haberde iddia edildiği gibi ilaçlar için uygulanan reklam yasağı da kaldırılmayacaktır. İlaçların sadece bilimsel dergilerde ve yine sadece sağlık personeline tanıtımı dışında bir reklama Bakanlığımızca müsaade edilmemektedir. Hatta Bakanlığımız kontrolünde olmayıp Tarım ve Köyişleri Bakanlığından izin alarak piyasaya çıkan “gıda takviyesi” denilen ürünlerin ilaçmış gibi tanıtılmasının bile önüne geçmek için mücadele ederken ilacın reklamına müsaade edebileceğimiz düşüncesi son derece yersizdir.
Ülkemizde eczane sistemi çok sağlıklı bir şekilde işlemekte olup halkımız 22 binden fazla eczaneden ilaçlarını rahatlıkla alabilmektedir. SSK’lı ve Yeşil Kartlı vatandaşlarımızın da serbest eczanelerden rahatlıkla ilaçlarının almasının önünün açılması için en fazla gayreti göstermiş olan Sağlık Bakanlığının, ilacın eczane dışında satılmasını isteyebileceğini akla getirmek ancak bilgisizlik veya kasıtla izah edilebilir. 15.2.2007
Dr. Mahmut TOKAÇ
Sağlık Bakanlığı
İlaç ve Eczacılık Genel Müdürü